Voor winter 2021-2022 lanceert Ortovox de Diract Voice, de eerste lawinepieper die je naar de slachtoffers leidt met duidelijke en helder gesproken instructies. Een ware revolutie, die op de ISPO is uitgeroepen tot Product of the Year. Deze lawinepieper met spraaknavigatie is een enorme sprong voorwaarts die de zoektocht naar slachtoffers drastisch zou moeten versnellen. In een stressvolle situatie, zoals een lawine, kom je behoorlijk onder druk te staan en kun je niet helder nadenken. Ortovox heeft Sigrun Holzer, een psycholoog gespecialiseerd in neuropsychologie, gevraagd wat er met je gebeurt in een stressvolle situatie, zoals een lawine, en welke rol een makkelijk te gebruiken lawinepieper, zoals de Diract Voice, zou kunnen spelen. Haar antwoorden, en meer, lees je hieronder!
Sigrun, wat gebeurt er in een extreem stressvolle situatie, zoals een lawine?
'Stress of de 'fight-or-flight' reactie leidt tot betere fysieke prestaties, maar tegelijkertijd reduceert het onze cognitieve capaciteit. Dit is gevormd door onze evolutie. Als onze voorouders in de steentijd een sabeltandtijger zagen aankomen, moesten ze lichamelijk sterk zijn en snel kunnen vluchten. Ons lichaam begint met het produceren van hormonen, zoals cortisol en noradrenaline. Bloedsuiker stijgt en cellen krijgen een energieboost. Op dit moment hebben we kracht nodig, maar onze hersens moeten ook blijven werken. Onze cognitieve vaardigheden worden echter op een laag pitje gezet en gerichte acties worden moeilijk'.
Hoe kunnen we dit tegengaan en ons voorbereiden op een vergelijkbare situatie?
'Als de hersens door negatieve stress niet goed werken, vallen ze voor het handelen terug op gewoontes. Een voorbeeld hiervan kun je zien in je eigen werk: als een deadline steeds dichterbij komt en je voelt intense druk, word je minder creatief en doe je wat je altijd doet. Dus, om je voor te bereiden op een lawine is het aan te raden om de handelingen te oefenen, net zo lang tot ze een automatisme worden. Als je regelmatig de volgorde oefent, kun je je deze makkelijker herinneren en terugvallen op een gestructureerde aanpak. Ik adviseer groepen ook om vooraf te beslissen wie welke rol speelt in zo'n situatie. Dit bespaart niet alleen tijd, maar verbetert ook ons vermogen om onder stress rationele beslissingen te nemen. Daarom, haast je niet om in actie te komen, ook al sta je onder druk om meteen in actie te komen. Haal eerst een paar keer diep adem. Denken kost iets meer tijd. Over het algemeen geldt: doe zoveel mogelijk van tevoren om de complexiteit van de situatie te vereenvoudigen'.
In het geval van een lawine, welke rol zou een makkelijk te gebruiken apparaat kunnen spelen?
'Intuïtieve bediening is hetzelfde als automatisch handelen: zonder twijfel geldt dat hoe minder je hoeft te denken, hoe beter. Spraaknavigatie alleen al is een geweldig hulpmiddel, omdat je je ogen op de situatie kunt houden in plaats van op het apparaat. Visuele informatie moet eerst verwerkt worden en dan vertaald worden in actie. Wanneer een stem dit voor ons doet en directe instructies geeft, kunnen we een stap in de volgorde van handelen overslaan. Door duidelijke instructies hebben we minder cognitieve capaciteit nodig, die in zo'n situatie sowieso al minder is. Daarnaast, we zijn in de eerste plaats sociale wezens met de behoefte erbij te horen. In stressvolle situaties is een stem altijd goed. Dit leer je ook tijdens eerste hulp. Je voelt je minder alleen en rustiger. In een optimale situatie zal het stressniveau dus dalen en het cognitief vermogen verbeteren'.